Ergonomisch werken
In een ideale wereld zou iedere werkplek voorzien zijn van het juiste materiaal om een goede, ergonomische werkplek te creëren. Een goede werkplek zorgt ervoor dat fysieke ongemakken niet worden opgeroepen of uitgelokt. En ook voor de mentale mens wordt gezorgd. Op tijd een pauze en even los van het beeldscherm komen. Om daarna fitter, geconcentreerder en creatiever aan de slag te gaan. Dit alles maakt mensen productiever. Maar waar bestaat een goede werkplek dan uit?
De Fellowes 4 Zone Aanpak® verdeelt de belangrijkste aspecten van de werkplek in 4 hanteerbare secties die ‘Zones’ worden genoemd. Elke Zone geeft advies en product aanbevelingen over hoe ergonomisch te werken om een gezondere en gelukkiger werkplek te creëren. Deze eenvoudig te volgen gids is gebaseerd op de Europese normen ISO 9241-5 en EU-richtlijn 90/270/EEC.
Stoel
Zone 1 - Voorkom rugspanning
Kijkend naar de NEN_EN 1335-1 norm en bij voorkeur ook aan de NPR 1813:2003 dan zou een stoel minimaal 15° achterover kunnen kantelen. Een stoel moet lekker zitten en passen qua afmetingen bij degene die er op zit. Omdat er een grote verscheidenheid is in bouw en voorkeur van mensen zijn bureaustoelen daarom verstelbaar. De NEN-normen geven hier richting aan. Een goede bureaustoel kunt u afstellen op de parameters hieronder. Een ander-net zo belangrijk punt- is het gegeven dat langdurig in één houding zitten belastend kan worden. daarom zien we graag dat stoelen op meerdere manieren te gebruiken zijn, in verschillende houdingen. Gezien het grote aantal flexibele werkplekken, is het eenvoudig kunnen verstellen van een stoel in deze omgeving een must.
Armondersteuning: tijdens het computerwerk is het belangrijk dat de armen goed ondersteund worden door comfortabele en in hoogte-instelbare armleggers of eventueel door het werkblad. Een goede armondersteuning leidt tot een lagere nekspanning (Aaras, 2001, Cook, 1998, Karlqvist, 1998), mede doordat de doorbloeding beter is (Hagberg M, 1984). Daarnaast treedt er minder vermoeidheid op door de armondersteuning (Arndt, 1983).
NBN-EN 1335 | NPR 1813 | |
Zitting | ||
Hoogte | < 40 – 51 > > 12 cm verstelbaar |
41 – 55 |
Breedte | 40 > | 40 > |
Diepte | < 40 – 42 > > 5 cm verstelbaar |
38 – 48 |
Inclinatie | < -2° tot -7° instelbaar > 6° kantelbaar |
-7° tot +3° |
NBN-EN 1335 | NPR 1813 | |
Rugleuning | ||
Hoogte | 36 > | 37 > |
Breedte | 36 > | 36 – 46 |
Lage rugsteun | < 17 – 22 > | 17 – 12 |
Inclinatie | > 15° kantelbaar |
NBN-EN 1335 | NPR 1813 | |
Armsteunen | ||
Hoogte | Vast: 20 – 25 Verstelbaar < 20 – 25 > |
/ 20 – 30 |
Breedte | > 4 | > 5 |
Tussenafstand | 46 – 51 | 36 – 51 |
Lengte | > 20 | > 20 |
Afstand tot zitrand | > 10 | > 20 |
Voetensteun
Zone 1 - Voorkom rugspanning
Ga rechtop zitten met ontspannen schouders, waarbij je contact houdt tussen je rug en de stoel. Je knieën moeten gelijk of net lager dan uw heupen zijn, met je voeten stevig op de vloer. Een zitkussen, voetsteun of rugleuning kan helpen een comfortabele, ergonomische zithouding te bereiken om spanning in de rug te voorkomen.
Ondersteuning van de voeten: een voetensteun moet voldoen aan DIN 4556. Zitten in een stoel zonder de juiste ondersteuning kan een slechte bloedsomloop en rugpijn veroorzaken.
Wanneer het werkblad niet of niet voldoende in hoogte ingesteld kan worden is een voetensteun nodig. Deze voetensteun dient minimaal 45 cm breed, 35 cm diep te zijn en een verstelbereik te hebben van minimaal 11 cm. De hellingshoek van het steunvlak dient verstelbaar te zijn van minimaal 5 tot 15 graden (DIN 4556). Bij flexwerkplekken is het belangrijk dat de voetensteun snel en gemakkelijk ingesteld kan worden.
Muis
Zone 2 - Vermijd druk op de polsen
Verticale muizen elimineren het draaien van de onderarm en stimuleer een meer natuurlijke, ontspannen houding, wat helpt bij het voorkomen van RSI en het carpaal tunnel syndroom.
Fellowes muizen zijn ideaal voor gebruik op gedeelde bureaus waar ze kunnen worden gebruikt door links- en rechtshandige gebruikers.
Toetsenbord
Zone 2 - Vermijd druk op de polsen
Typen op een toetsenbord of gebruik van een muis kan pijn en ongemak veroorzaken aan je handen, polsen, armen en schouders.
Houd onderarmen parallel met de bovenkant van het bureau en je polsen in een neutrale houding. Je schouders en armen moeten ontspannen zijn met de ellebogen dicht tegen het lichaam. Een polssteun of verticale muis kan je helpen een neutrale en ontspannen houding te bereiken om druk op je polsen te voorkomen.
Help aandoeningen zoals carpaal tunnel syndroom en RSI te voorkomen door de druk op de mediane zenuw en pezen in de pols te verlichten. Door polssteunen te gebruiken.
Documenthouder
Zone 3 - Verlicht nekspanning
Positionering documenten: het advies is dat documenten in lijn met de monitor en het toetsenbord worden geplaatst in een licht hellend vlak. Wanneer er wordt gelezen of bij het invoeren van gegevens dienen dezelfde aspecten in acht te worden genomen als genoemd bij kijkhoek en kijkafstand. Een hellend werkvlak vermindert de buiging en draaiing (of rotatie) van de nek (Dul 1992) en draagt daarmee bij aan een betere stand van de nek, waardoor de kans op klachten afneemt.
Een documenthouder brengt ordening aan op de werkplek en zorgt voor een comfortabele kijkafstand, zodat ook de ogen hier profijt van ondervinden. Het nadeel is dat een documenthouder ruimte inneemt waardoor u deze soms even apart moet zetten tijdens taken waarbij schrijven op de voorgrond staat.
Beeldscherm
Zone 3 - Verlicht nekspanning
Monitorarmen zijn ontworpen om enkele of meerdere schermen op ooghoogte en dichtbij genoeg te plaatsen, zodat u uw nek niet naar voren of naar beneden hoeft te spannen om te zien wat er op uw scherm staat. Ze zijn ideaal voor opstellingen met meerdere schermen, samenwerken en gedeelde werkplekken.
Het werken met meerdere schermen geeft een beter overzicht en zorgt voor ‘minder klikken’. Wetenschappelijk onderzoek toont aan 10-15% meer productiviteit, 33% minder fouten bij gebruik van twee of drie schermen (Research Productivity and Multiscreen Computer Displays – Janet Colvin ea).
Plaatsing beeldscherm
Zone 3 - Verlicht nekspanning
Voorover leunen en je hoofd omhoog of omlaag kantelen om je scherm of documenten te bekijken kan de nek en rug belasten.
Plaats je scherm en documenten op armafstand om te voorkomen dat u uw ogen en nek belast. Zorg ervoor dat je ogen in lijn zijn met de bovenkant van het scherm(en) en documenten.
Monitor-/laptopstandaards, -armen en -documenthouders zijn ontworpen om je scherm(en) en documenten hoger te plaatsen om comfortabel te kunnen kijken en de nek te ontlasten.
Laptopstandaard
Zone 3 - Verlicht nekspanning
Gebruik een laptopstandaard en breng je laptopscherm op ooghoogte zodat je je nek minder hoeft te spannen om te zien wat er op het scherm staat.
Om een optimale werkplek te creëren is het noodzakelijk om een 19″ externe monitor aan te sluiten op de laptop. Dit is met name te overwegen wanneer langdurig (meer dan 4-5 uur per dag) op de laptop wordt gewerkt.
Kies uit draagbare ontwerpen die plat kunnen worden opgevouwen of bureauversies met extra functies zoals USB-connectiviteit.
Werkplek
Zone 4 - Stimuleer bewegen
Werkhoogte: bij voorkeur minimaal instelbaar van 60 tot 82 cm en bij zit-sta-bureaus van 60 tot 125 cm (minimaal van 62 tot 120 cm). De bureau plaatst u bij voorkeur op een voor u neutrale houding (dat betekent zonder opgetrokken schouders). Een zit-sta-bureau heeft de voorkeur boven een gewoon bureau.
Een werkblad dat van 60-82 cm instelbaar is in 90% van alle werksituaties toereikend. Personen die met een zit-sta bureau werken hoeven minder frequent (47% minder) en minder lang pauze te nemen (56% minder), omdat de lichamelijke vermoeidheid beter gemanaged wordt door het afwisselen van zitten en staan (Dainoff). Daardoor kunnen ze langer, en onder betere condities, werken.
Daarnaast zijn er andere aandachtspunten voor de werkplek. Denk aan de afmetingen die minimaal 120 x 80 cm. zal moeten zijn. het werkblad is anti-reflecterend om de ogen niet extra te belasten. En verstelbaar is natuurlijk mooi, het beste werkt het als dit elektrisch en zo geluidloos mogelijk gebeurt.
Om medewerkers zit-sta bureaus daadwerkelijk goed te laten gebruiken is een gemakkelijke instelbare elektrische zit-sta bureaus en training aan te bevelen (Wilks, 2006).